Gebelikte Beslenme

Gebelikte demir ve folik asit kullanımı

Sağlıklı yaşamanın temel şartlarından biri olan beslenme, hamilelik dönemine giren kadınlar için ayrıca özen gösterilmesi gereken konuların başında gelmektedir.

Kendisi dışında bir başka canlının da sorumluluğunu taşıma bilinci, ister istemez artık daha dikkatli beslenmek ve doğacak bebeğin sağlıkla dünyaya gelmesi için gerekenleri yapmak konusunda hamile kadınları daha özenli yaşamaya teşvik etmektedir.

Hamilelikte hem anne, hem bebek için demir ve folik asit kullanımı çok önemlidir.

Gebelikte demir kullanımı nasıl olmalıdır?

Gebelikteki demir ihtiyacı normal zamanlara göre artış gösterir. Demir, anne ve bebekte kan yapımı için gereklidir, ayrıca kasların yapısında ve enzim sistemlerinde yer alan yaşamsal bir mineraldir. Hem bebeğin doğumdan sonra kullanacağı demirin depolanması, hem de gebelik nedeniyle artan kan hacmine yeterli oksijenin taşınabilmesi için normalden fazla miktarda demire ihtiyaç vardır.

Hamile kadınların yeterince demir almamaları durumunda, halsizlik, bitkinlik, nefes darlığı, uykuya meyillilik ve çarpıntı, cilt ve mukozada solukluk, saç dökülmesi yaşanabilir.Gebelikle ilgili olarak da erken doğum, bebeğin rahim içinde yeterince gelişememesi, ölü doğum ve düşükler gibi komplikasyonlara zemin hazırlar. Ayrıca hamileliğin son dönemlerinde demir ihtiyacının daha da arttığı unutulmamalıdır.

Demir eksikliği yeterince giderilmeyen hamilelerin, bebeklerini dünyaya getirdikten sonra da sıkıntı çekmeleri muhtemeldir.

Hem doğum süresince, hem de sonrasında demir eksikliğini en aza indirebilmek için kan yapıcı; pekmez, kuru üzüm, kırmızı et, yumurta ve kuru baklagillerden zengin gıdaların tüketilmesine önem verilmelidir. Ayrıca C vitamininden zengin meyve ve sebzeler de bağırsaklardan demir emilimini arttıracaklardır. Proteinden zengin besinler özellikle sırasıyla sakatatlar, dana eti, koyun eti ve tavuk eti demirden zengin besinlerdir ve vücuttaki emilimleri fazladır.

Aşırı derecede kansızlığı olan kişilerde kan haplarına (demir hapları) gebeliğin erken dönemlerinde de başlanabilir. Ancak bu durumda zaten ilk aylarda sık olarak görülen bulantı, kusma ve mide şikayetlerinde artış olabileceğinden tedaviye başlangıç süresi bir kaç hafta ertelenebilir.

Hamileliğin son dönemlerinde kansızlık riski arttığından, ilk dönemlerden itibaren uygun miktarlarda demir takviyesi önerilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), hamilelik döneminde günde 60 mg demirin yeterli olduğunu belirtmektedir.

Demir hapları sütle birlikte içilmemelidir. Süt ürünleri demirin emilimini önlemektedir.

Gebelikte folik asit kullanımı nasıl olmalıdır?

Folik asit vücutta depolanamayan, gebeliğin erken evrelerinden itibaren düzenli olarak her gün alınması gereken bir besin maddesidir.

Vücutta yeni kan hücresi yapımında, hücrelerin yenilenmesi ve bölünmesinde kullanılır. Ayrıca bebeğin merkezi sinir sisteminin gelişimi için gereklidir. Embriyo, gebeliğin 2. ve 12. haftaları arasında yeterli folik asit alamazsa beyin ve omurilik ile ilgili anormallikler (nöral tüp defektleri) başta olmak üzere doğumsal gelişim bozuklukları görülme riski artar. Kan yapıcı organların etkilenmesine bağlı olarak annede kansızlık gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Taze yeşil sebzeler, B9 vitamini, yani folik asit kaynağıdır. Ancak uzun süreli pişirmeler ve uzun süre bekleyen gıdalardaki folik asit miktarı azalır. En çok ıspanak, yer fıstığı, fındık, karnabahar, kepekli ekmekte mevcuttur.

Doğal gıdalar gebenin folik asit açığını tam olarak kapatamayacağından ötürü gebeliğin ilk haftalarından itibaren hap olarak dışarıdan alınması uygun olacaktır.

Folik asit kullanımına yönelik tavsiyelerimiz şunlardır:

1. Planlı bir gebelik söz konusu ise folik asit kullanımına gebe kalmadan 6-8 hafta önce başlamalı ve gebeliğin ilk 12 haftası boyunca sürdürülmelidir.Gebe kalmadan önce folik asit kullanmayanlar da, gebelikleri fark edildiği anda folik asite başlayıp, 12. haftaya kadar sürdürmelidirler.

2. Bebek sahibi olmak isteyenler, folik asitten zengin besinleri az pişirerek tüketmelidirler.

3. Günlük 400 mikrogram (0.4 mg) folik asit alımı yeterlidir.

4.Daha önce nöral tüp defektli gebelik öyküsü olanlarda doz 4000 mikrogram / gün (4 mg /gün) olarak verilmeli ve gebeliğin ilk 12 haftası boyunca aynı dozda sürdürülmelidir. Bu gebelerde tek başına folik asit içeren ilaçlar tercih edilmelidir.

Hamilelik süresince kullanabileceğiniz vitamin ve mineral takviyeleri için doktorunuz en doğru tavsiyeleri verecektir.

Kadin Dogum bölümüne geri dönmek için tıklayınız .